Van huis van bewaring naar huis van de stad; Haarlem heeft zijn Koepel terug.

De gevangenis uit 1901 is dankzij een burgerinitiatief en een meewerkende gemeente in vier jaar getransformeerd in een prachtig licht interieur, waar vooral de Haarlemmer zich thuis moet voelen.

In het Noord-Hollands Archief is het Historisch Café terug van weggeweest. Na twee jaar pakken we de draad weer op.

Deze aflevering is gewijd aan Haarlem als spoorstad. De eerste treinverbinding in Nederland was tussen Amsterdam en Haarlem en werd in gebruik genomen in 1839. In datzelfde jaar was er bij het eindpunt van deze lijn al een kleine werkplaats gevestigd, nu de Hoofdwerkplaats Haarlem. Ook de Haarlemse Fabriek van Rijtuigen en Spoorwagons J.J. Beijnes speelde van vrijwel begin af aan een belangrijke rol in de ontwikkeling van de Nederlandse spoorwegen.


Haarlem krijgt ruim 50 nieuwe struikelstenen voor vermoorde Joden in Tweede Wereldoorlog.

Op 3 maart 2022 werden op diverse adressen  in Haarlem struikelstenen onthuld.

Wat zijn struikelstenen? (struikelstenenhaarlem.nl)
Niet om over te struikelen, maar om bij stil te staan.
‘Stolpersteine’ (Duits voor struikelstenen) noemt de Duitse kunstenaar Gunter Demnig (1947) zijn creaties die in tal van Europese steden te vinden zijn. Het zijn kleine messing plaatjes van 10 bij 10 cm die met beton verankerd liggen in het trottoir. 

Uitnodiging verkiezingsdebat gemeenteraadsverkiezingen - Thema ERFGOED

Donderdag 10 maart 2022
20:00-22:30 uur
Sociëteit Vereeniging, Zijlweg 1 2013 DA Haarlem

Evenals bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen organiseert de Historische Vereniging Haerlem een verkiezingsdebat over het thema erfgoed met vertegenwoordigers van de Haarlemse fracties in de gemeenteraad. Aan de hand van een aantal thema’s en bijhorende stellingen zal dit voor Haarlem belangrijke onderwerp worden besproken.

Viering van het vijfhonderdste geboortejaar van Coornhert.

Dit jaar wordt in Haarlem het vijfhonderdste geboortejaar van de strijdbare en inspirerende humanist Dirck Volckertszoon Coornhert (1522-1590) herdacht en gevierd, met een uitgebreid programma aan evenementen.

Nieuwsbrief Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) met onder andere: de gemeente Haarlem en kerkeigenaren slaan de handen ineen om kerken ook in de toekomst maatschappelijk relevant te laten zijn voor de directe omgeving.

Lees de NHA nieuwsbrief februari 2022

NS sloopt ‘ineens’ de Lichterij uit 1899 aan de Amsterdamsevaart, een groot en waardevol industrieel gebouw, voor Haarlemmers een bekend beeld op die plek.

Artikel over het ontstaan van historische verenigingen.

Zodra het museum Haarlem weer open is kunt u in het Gasthuis van Museum Haarlem genieten van kleine expositie met werken van Jan van Borssum Buisman.

Historisch aandenken aan de markante oude Rotterdamse Bijenkorf komt terug naar huis

Het Glazen Paleis. Dat is de bijnaam van de oude Bijenkorf in Rotterdam. Het pand is ontworpen door de bekende architect Willem Dudok. De Rotterdamse Bijenkorf opent in oktober 1930 de deuren aan de Coolsingel en is dan het grootste warenhuis van Nederland.

In een aflevering van BinnensteBuiten in januari 2022 was het Hofje van Noblet te zien. Het Haarlemse Hofje van Noblet opent de deuren en bewoonster Marja en Tineke vertellen over de geschiedenis en hoe het is om in een hofje te wonen.

Museum Haarlem gaat op 19 januari even open als sportschool!

In aansluiting op acties van de theaters (Theater Kapsalon) op woensdag laten ook de  Nederlandse musea zich horen met een ludiek protest: De Museum Gym. Musea door heel het land openen voor één dag hun deuren om aandacht te vragen voor meer eenheid, openheid en eerlijkheid in de versoepelingen van de corona maatregelen. Woensdag kun je dus niet alleen je haar laten doen in theaters maar ook gymmen in musea!

Dit jaar wordt het vijfhonderdste geboortejaar van onze stadsgenoot Coornhert uitgebreid herdacht en gevierd.
Volgens Wim Cerutti, voorzitter van de Coornhert Stichting Haarlem is Dirck Volckertszoon Coornhert met Frans Hals de belangrijkste Haarlemmer ooit en een van de meest waardevolle cultuurdragers van ons land. Kampioen van de tolerantie, strijder voor vrijheid en gelijkwaardigheid, schrijver van zo’n 150 boeken en pamfletten, grafisch kunstenaar met 300 prenten op zijn naam.

Hoe een Haarlemse Mug een Amsterdamse Joffer werd

Samen met acht andere bevriende kunstenaressen richtte Coba Ritsema een kunstenaarsvereniging op, die door de kunstcriticus Albert Plasschaert als de Amsterdamse Joffers werd geïntroduceerd.

Nieuws van de Stichting Geveltekens Haarlem.

Deze keer o.a. de vraag of u iets weet over dit tegeltableau dat is gemaakt door Rozenburg in Den Haag. Weet iemand waar dit tableau met het oude wapen van Haarlem en de tekst ‘anno 1906’ heeft gezeten?

Allereerst de beste wensen voor een mooi en gezond 2022! Onze traditionele nieuwjaarsbijeenkomst op 6 januari kon helaas wederom niet gehouden worden in De Hoofdwacht. Vorig jaar hebben we wel de Nieuwjaarsbijeenkomst digitaal gehouden op 6 januari, maar aangezien er op 14 januari een persconferentie over de nieuwecorona maatregelen zou worden gehouden, hebben we besloten onze digitale Nieuwjaarsbijeenkomst na deze datum te organiseren.

Statuten

De vereniging is opgericht op 2 november 1901; die oprichtingsdatum is nog eens herbevestigd in de statuten, het laatst algeheel gewijzigd bij akte opgemaakt op 29 september 2014 door Mr. Edzo Hommo Huisman, notaris te Heemstede.

Gedetailleerde bepalingen over het reilen en zeilen van de vereniging zijn vastgelegd in het Huishoudelijk Reglement.

 

ICTBeheer

De Historische Vereniging Haerlem zoekt een vrijwilliger die het ICT-beheer van de vereniging op zich wil nemen.

Heb je belangstelling in een  verdieping in het ICT-vak en ben je geïnteresseerd in de historie van Haarlem, laat je dan niet afschrikken door de omgeving.

Met onder andere 60 jaar persfoto’s online bij het Noord-Hollands Archief.

Het Noord-Hollands Archief heeft een schat in huis: de collectie Fotopersbureau De Boer met beeldmateriaal van 1945-2005 uit Noord-Holland.

Uniek raam in Joost Swarte’s ‘klare lijn’ onthuld in de Oosterkerk Hoorn.

Het nieuwste glas-in-loodraam van Joost Swarte werd vrijdagmiddag 17 december 2021 in de Oosterkerk onthuld. De geschiedenis van de stad wordt in 90 raampjes met water als aanjager en bedreiging van welvaart in het kunstwerk getoond.

De H. Pastoor van Arskerk is een voormalige Rooms-katholieke kerk in Parkwijk, Haarlem-Oost en is zo duurzaam mogelijk verbouwd.

Lezing over de terugkeer van Joodse Haarlemmers (1945-1950)

Dinsdag 14 december 2021 hield Mike Hos naar aanleiding van zijn artikel in het Haerlem jaarboek een online lezing over de Joodse gemeenschap in Haarlem.

Wonen in een bijzonder pand

Station Rijksstraatweg Haarlem, onderdeel van de Haarlemmermeerlijn die in 1912 in gebruik werd genomen.

De zelfscan Duurzaam Monument is in 1 jaar meer dan 7.000 gebruikt

Op de website monumenten.nl vindt u  relevante informatie over onderhoud, restauratie, verduurzamen of aankoop van erfgoed.

Terugblik op de verjaardag van Haarlem

Haarlem 776 jaar is ingetogen gevierd!
Op 23 november vierde Haarlem het 776e jaar van de stadsrechten. In de aanloop naar de verjaardag organiseerde de Historische Vereniging Haerlem op zaterdag 20 november 's ochtends een wandeling langs herbestemde kerken en 's middags een drietal bierproeverijen in Het Onderhuis van De Hoofdwacht.

Pieter Teylers Huis is weer open

Niemand minder dan koningin Máxima heeft op 30 november de voormalige woning van een van Haarlems bekendste inwoners ooit geopend: het huis van Pieter Teyler

Sporen van enorm Romeins fort ontdekt in Velsen

Historici zijn opgetogen over de vondst van sporen van een groot Romeins legerkamp bij Velsen. Het gaat om een heus castra, dat duizenden soldaten kon herbergen.

Het oude postkantoor aan de Binnenweg in Heemstede dreigt gesloopt te worden. De huidige eigenaar wil er een appartementencomplex bouwen met beneden ruimtes voor commerciële doeleinden.

Het Prinsenhof.   Foto: Hanno Lans
Het Prinsenhof

Het Stedelijk Gymnasium heeft renovatie- en duurzaamheidsplannen gemaakt voor haar prachtige rijksmonumentale huisvesting aan het Prinsenhof in Haarlem. Dat is nodig, maar Heemschut vindt de beoogde nieuwe voorgevel van de voormalige portierswoning in sterke mate uit de toon vallen, ongepast en onnodig in deze hoog historische en monumentale omgeving.

Myrthe Smith op de steiger

Hier staat restaurator Myrthe Smith op de steiger en herstelt Inden Hertog van Brandenborgh Damstraat 23 weer in oude luister.

Het is een jaargetijde dat je steeds meer binnenhoudt maar de SGVH komt er bijna niet aan toe wanter gebeurt zoveel. Er staan zoveel onderwerpen op punt van uitvoering en er gebeurt of is gebeurd weer behoorlijk veelwaar we in het Jaarboek uitgebreider op terug zullen komen.

Nieuws uit het bestuur met onder andere een terugblik op de afgelopen periode, zoals Museumnacht Kids, de Kunstlijn in De Hoofdwacht, de onthulling van de Pim van Zalingen vitrine.Ook aandacht voor erfgoed, namelijk de spoorweghuisjes in de Koppestokstraat, dit i.s.m. Heemschut en het plan om een puienprijs in te stellen.

Monument voor Van Borssum Buisman

Eerder dit jaar verscheen een bijzonder boek over een uitzonderlijk mens en kunstenaar, de Haarlemse beeldhouwer Jan van Borssum Buisman. De auteur, Willem Veenhoven, is geen kunsthistoricus, maar was internist in het Kennemer Gasthuis. Het boek heeft daarmee aan kracht gewonnen, want kunsthistorisch vakjargon en hoogdraverij ontbreken gelukkig. De schrijver blijkt een zeer goed waarnemer en is erin geslaagd, na jaren van onderzoek en bestudering van het werk van Van Borssum Buisman (vBB), ons een gevoelig en diepgravend beeld van deze kunstenaar te presenteren. 

Eresaluut voor een vader

Wie op zijn vijfentachtigste een boek publiceert over zijn vader die al bijna zestig jaar dood is, moet wel een bijzondere band met hem hebben gehad. Ik vraag de auteur, Johannes van der Weiden (1936) hier naar....

Johannes van der Weiden, Mathé van der Weiden (1890-1963). Sierkunstenaar. Waanders Uitgevers, Zwolle, 2021, 144 pag. Winkelprijs € 24,95.

SGVH Nieuws


Nog steeds zullen maar weinig Haarlemmers op de hoogte zijn van het bestaan van het Broodkantoor van pastoor A.A. Bloemert in de Lange Veerstraat 21B. Wellicht is zelfs ook de naam Bloemert hen onbekend. Dat is jammer want deze pastoor heeft veel betekend in onze Haarlemse geschiedenis. 

Een historische wandeling door het centrum van Haarlem voor basisschool leerlingen groep 5-8. De route start op de Grote Markt en gaat rond de kerk. In 10 kleine hoofdstukken gaat de wandeling langs stadhuizen, koopwaar, architectuur, kunst en uitvinders.

Een wandeling langs markante punten en figuren.
Zij vertellen hun verhaal over de 80 jarige oorlog.  Op deze manier horen de kinderen welke invloed de 80 jarige oorlog heeft gehad en wat we er nu nog van kunnen zien.

Een speurtocht met oog voor gevels en geveltekens
Lopend of fietsend door de stad, heb je oog voor de weg of de winkel waar je moet zijn.Maar kijk je wel eens omhoog?

Peter Sprangers over Haarlemse tegels

In 1621 tekent Jan van de Velde vanaf de ruïne van het huis ter Kleef de rookpluimen van het plateel- en pottenbakkerskwartier. Dat maakt nieuwsgierig naar het product en de ambachtsman. Verbeelding op klei in een rijkelijk palet dat door een gloednieuwe publicatie voor u ontsloten wordt.

"Bedrijven kijken nu naar Haarlem"

Kwamen er vroeger nog mensen terecht die de verkeerde afslag in hun leven hadden genomen, zo komen er binnenkort mensen samen die aan hun toekomst willen werken: de oude koepelgevangenis in Haarlem. De verbouwing van het rijksmonument is bijna klaar en over zo'n twee maanden gaat de vernieuwde Koepel definitief open.

In het kader van de Haarlemse Kunstlijn 2021

U bent van harte welkom om deze expositie te bezoeken op vrijdag 5 november van 18.00 uur tot 22.00 uur en zaterdag 6 november en zondag 7 november tussen 11.00 uur en 17.00 uur.

Museumnacht Kids is een evenement op 23 oktober voor gezinnen met kids tussen de 4 en 12. De Hoofdwacht verandert 23 oktober in een beursgebouw en we houden de Expeditiebeurs 1875

Samen met  de Jonge Muggen, scouting Chama Urafiki en Geschiedenis met een Twist die de organisatie op zich genomen heeft, gaan we terug in de tijd en kunnen kinderen expeditieleiders en tekenaars ontmoeten, verhalen aanhoren maar ook zelf ontdekken wat nodig is om op expeditie te gaan.
Knopen, tekeningen, puzzelen, EHBO en kennis opdoen! 

"Alle hens aan dek"

Er leeft nog een koppeltje schapen in de oudste stolpboerderij van Haarlem. Maar eigenlijk kan er niet meer geboerd worden in het half ingestorte monument. Al sinds 2005 zijn alle plannen in de prullenbak beland, waardoor het 17e-eeuwse pand gered zou kunnen worden.

Jubileumtentoonstelling Kunst Zij Ons Doel

Inspanning Heemschut beloond: beeldbepalend witte drukkerijgebouw gered van de sloop.

 

Provinciale plannen in binnenduinrand Santpoort zijn dreiging voor agrarische bedrijven

Zonder zijn inspanningen was molen De Adriaan nooit herbouwd

september - oktober 2021

Sinds het laatste Haerlem Nieuws is er veel gebeurd en is ons optimisme gedeeltelijk bewaarheid.
In de vorige editie vertelde ik dat de voorbereiding van verschillende activiteiten gewoon voortgang vond, zoals onze tentoonstelling over de brouwgeschiedenis van Haarlem. 

Families De Vries rond 1600: de Burgemeester, de Schilder en de Beeldhouwer

De Ruïne van Brederode krijgt géén buren. De Raad van State heeft een streep gezet door het bouwplan vlak naast de Noord-Hollandse ruïne