Korte verhalen, onderzoeken, interviews, wetenswaardigheden of artikelen die zeer de moeite waard om (nog eens) te lezen.
Klik op een afbeelding in het overzicht of op de titel om het desbetreffende artikel te lezen.

Afbeelding Korte omschrijving Auteur

Stoomtram van Haarlem naar Alkmaar

Het beginpunt lag op het Kennemerplein. De lijn liep via Schoten en Santpoort naar Velsen-Zuid, waar het Noordzeekanaal werd overgestoken.

Dit artikel is eerder verschenen in het jaarverslag van de St. Historisch Genootschap De Blauwe Tram.

Jan Rijksen

April 2024

Beijnes en de NZH trams

Beijnes, al in de negentiende eeuw een bekende naam door de bouw van rijtuigen die door paarden werden getrokken, verlegde later de productie naar rijtuigen op rails.

Dit artikel is eerder gepubliceerd in Rail Magazine

Jan Rijksen

Februari 2024

Koudehorn NHA 9c0e6eb93e0ce03fd734782c841b01ea7c29e73

Waren zij werkelijk zo slecht?

Een onderzoek naar de kwaliteit van de onderwijzers op het platteland van Noord- en Zuid-Holland 1801-1810

Dit artikel is in december 2021 gepubliceerd in het Historisch Tijdschrift Holland

Dick van Gijlswijk

December 2021

Koudehorn NHA 9c0e6eb93e0ce03fd734782c841b01ea7c29e73

De zorgen van schoolmeester Jan Muntjewerf

Onderwijzers in Schoorl en omstreken en hun problemen aan het begin van de negentiende eeuw.

Dit artikel is eerder verschenen in het Jaarboek 2021 van de Cultuur-historische Vereniging Scoronlo

Dick van Gijlswijk

2021

Koudehorn NHA 9c0e6eb93e0ce03fd734782c841b01ea7c29e73

Hoe een Haarlemse Mug een Amsterdamse Joffer werd

Samen met acht andere bevriende kunstenaressen richtte Coba Ritsema een kunstenaarsvereniging op, die door de kunstcriticus Albert Plasschaert als de Amsterdamse Joffers werd geïntroduceerd.

Klaas de Jong

2019

Koudehorn NHA 9c0e6eb93e0ce03fd734782c841b01ea7c29e73

Straatnamen toegelicht

Alle straten, pleinen, bruggen en hofjes hebben tegenwoordig namen. Vroeger was dat anders. Tot halverwege de negentiende eeuw werden adressen, en hele straten, aangeduid naar hun plek ten opzichte van iets anders. Bijvoorbeeld: “In die straete achter de peerdenmarkt, tegenover waar De Bonte Kraai uithangt”. Dat was in een kleine stadskern voldoende om de weg te vinden. In onze tijd werkt dat niet meer. Maar kent u de precieze betekenis van uw straatnaam?

 Leny Wijnands

 Oktober 2021

Spoorbrug over het Spaarne met op de achtergrond de Grote of St. Bavokerk en de kathedrale basiliek St. Bavo. NL HlmNHA 54005380

Spaarnebruggen in Haarlem

Haarlem wordt ook wel de Spaarnestad genoemd, naar de rivier. Het Spaarne snijdt de stad in een oostelijke en een westelijke helft. Maar de mens heeft hersens gekregen om ze te gebruiken; al gauw werden er bruggen gebouwd om met droge voeten aan de overkant te komen. Veel van die overbruggingen stammen al uit de middeleeuwen, maar omdat alles slijt, werden de bruggen vele malen vervangen.
In dit artikel de tien huidige bruggen over het Spaarne.

 Leny Wijnands

 Oktober 2021

RM526314 Heemstede Herenweg Berkenrode 2

Historische Sinterklaasavonden

In een akte uit het Grafelijk leenregister is te lezen dat graaf Floris V, graaf van Holland en Zeeland, verklaart “...aan Jan van Haarlem, knaap, gegeven te hebben een kamp [=stuk grond] dat Berkenrode heet, op Sinte Nicolaes avont 1284...”.. Het is misschien wel de oudste vermelding van Sinterklaasavond in onze cultuur, al betrof het hier waarschijnlijk een schenking op een heiligendag en niet zozeer een pakjesavond. Maar dat de naamdag van de heilige bisschop al in die tijd werd gevierd, staat vast.

 Leny Wijnands

 Oktober 2021

Haarlemmerolie soorten en toedieningsvormen

Dat werkt als Haarlemmerolie

Oudere Haarlemmers hebben geen uitleg nodig bij deze slagzin, die spreekwoordelijk werd.
Maar voor de jongere generaties is het toch wel aardig om iets meer te vertellen over dit middel ‘tegen alle kwalen’, dat zowel in- als uitwendig gebruikt kon worden en dat in kleine druppelflesjes en daarnaast in de vorm van een zalf, maar tegenwoordig ook in capsules verkrijgbaar is.

 Leny Wijnands

 Augustus 2021

256px Vue du Pavillon de Harlem prise vis a vis de Bois Frederik Christiaan Bierweiler 1815

De geschiedenis van het Provinciehuis in Haarlem

Dat Haarlem de hoofdstad van de provincie Noord-Holland is, daar staan we niet elke dag bij stil. Het Provinciaal Bestuur zetelt ook in onze stad. Veel Haarlemmers rijden er regelmatig gedachteloos langs: het Provinciehuis van de provincie Noord-Holland, op de hoek van Paviljoenslaan en Dreef, waar de Haarlemmerhout begint. Een imposant gebouw. Maar deze fraaie behuizing is niet altijd Provinciehuis geweest. Het gebouw heeft een interessante geschiedenis.

 Leny Wijnands

 Juni 2021

mathijsengipsverband

Oom Gips in Haarlem

Krak – au! Maar een gebroken arm of been wordt ‘gezet’ en met een gipsverband onbeweeglijk gemaakt; daarmee is het eerste leed betrekkelijk snel voorbij en kan het genezingsproces beginnen.
Dat gipsen vinden we vanzelfsprekend. Maar het is ooit door iemand bedacht: door oom Gips!

 Leny Wijnands

 April 2021

2. Reguliersklooster. Detail van prent Thomas Thomasz 1578. NL HlmNHA 1100 KNA006002076

Hofstede Het Klooster te Schoten en zijn bewoners

Het Klooster een hofstede en lustoord voor de Amsterdamse rijken in wat nu de Transvaalbuurt heet in Haarlem-Noord. Barbara Kooij neemt u mee naar de geschiedenis van dit lustoord.

 Barbara Kooij

 Januari 2021

LiondOrAdvertentie

Lion d'Or, van tapperij naar vier-sterren-hotel

Ooit klonk er de stem van de populaire artiest Lou Bandy en vierde voetbalclub HFC Haarlem er zijn kampioensfeest met een groot diner. Nog steeds is het een geliefd hotel bij toeristen en zakenlui, maar fricandeau met sperziebonen, een van de hoofdgerechten van 50 jaar geleden, kan men er niet meer eten.

 Annemarie van Heerikhuizen

 November 2020

Thumbnail Annelies Homburg 1

Kent u onze vrijwilligers?

Annelies Homburg vertelt. De 'Jonge Muggen' gaan haar ter harte, en die niet alleen!

 Dick van Gijlswijk

 September 2019

 Thumbnail Scheepmakerskwartier

Het Scheepmakerskwartier nadert zijn voltooiing

Aan de oostelijke Spaarneoever is dan een nieuw buurtje verrezen dat door de gemeente Haarlem in wervende foldertaal Scheepmakerskwartier is gedoopt.

 Pieter Winters

 September 2019

 Begraafplaats Kleverlaan

Sporen van Joods leven in Haarlem

We herdenken elk jaar begin mei de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Toch weten maar weinig Haarlemmers iets af van de geschiedenis van de Joodse inwoners van Haarlem.

 Corry Anema-Groesbeek

 Februari 2018

 Medium Wederopbouw

Herinneringen uit de Wederopbouwtijd

Marijke Braakhuis haalt herinneringen op uit de wederopbouwtijd, de tijd na de Tweede Wereldoorlog

 Marijke Braakhuis