De Penitentiaire Inrichting Haarlem, beter bekend als de Koepelgevangenis, wordt naar verwachting per 1 januari 2016 buiten gebruik gesteld.
De Werkgroep Gebouw & Omgeving van de Historische Vereniging Haerlem is van mening dat de stedenbouwkundige uitgangspunten voor de verkoop naadloos moeten passen in een ruimere ontwikkelingsvisie voor een veel groter gebied, n.l. de noordoostelijke binnenstad.
De Penitentiaire Inrichting Haarlem, beter bekend als de Koepelgevangenis, wordt naar verwachting per 1 januari 2016 buiten gebruik gesteld. De Koepelgevangenis is –naast de Grote of Sint Bavokerk en de Kathedrale basiliek Sint Bavo- één van de meest beeldbepalende grote bouwwerken in het centrum van Haarlem.
Een aanzienlijk deel van het complex is Rijksmonument. De locatie, de architectuur- en cultuurhistorische waarde, evenals de bouwtechnische staat maken dat het nadrukkelijk waard is om het complex te herontwikkelen, maar dan nadrukkelijk wel in samenhang met verbeteringen in een ruim gebied rondom.
De herbestemming van het Haarlemse gevangeniscomplex De Koepel - inclusief alle bijgebouwen meer dan 20.000 m2 bruto vloer oppervlak op 1,8 ha.- zal bij voorkeur een hoge, het gebied overstijgende, kwaliteit moeten krijgen. Die hoge kwaliteit kan alleen bereikt worden als ook het hele gebied tussen het historisch centrum van Haarlem en de omgeving van de Lichtfabriek de komende jaren een kwalitatief sterke verbetering zal ondergaan. De herbestemming van het Koepelcomplex moet als onderdeel van de veel ruimere aanpak worden beschouwd.
Op 6 oktober 2014 is er een samenwerkingsovereenkomst gesloten tussen het Rijksvastgoedbedrijf en de Gemeente Haarlem om voorafgaand aan de verkoop de stedenbouwkundige uitgangspunten vast te leggen. De werkgroep Gebouw en Omgeving van de Historische Vereniging Haerlem wil d.m.v. deze notitie een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van een goede Nota van Uitgangspunten.
Deze notitie bevat echter niet alleen een aanzet voor de stedenbouwkundige uitgangspunten t.b.v. de herbestemming van het Koepelcomplex, maar ook een aanzet tot het vaststellen van de randvoorwaarden voor een kwaliteitsslag in het gebied ten noordoosten van de historische kern.
De Werkgroep Gebouw & Omgeving van de Historische Vereniging Haerlem is van mening dat de stedenbouwkundige uitgangspunten voor de verkoop naadloos moeten passen in een ruimere ontwikkelingsvisie voor een veel groter gebied, n.l. de noordoostelijke binnenstad.
Deze notitie is de schriftelijke inbreng van de Werkgroep voor één of meer workshops met alle direct betrokkenen, gebaseerd op de huidige nog beperkte kennis van het complex.
De Werkgroep wil dan ook waken voor overhaaste besluitvorming. De ervaring met herbestemming van andere grote complexen elders is, dat het beter is om eerst een aantal jaren tot tijdelijke verhuur over te gaan. Tijdelijk gebruik is vaak een voedingsbodem voor nieuwe gebruiksconcepten, die uiteindelijk tot een beter passend gebruik en wellicht zo ook tot een hogere opbrengst kunnen leiden. Hiervoor zal er wel onmiddellijk voor aanpassingen van de toegankelijkheid moeten worden gezorgd.
