Boekbespreking door Wim Cerutti

Over Haarlemse hofjes is al heel wat geschreven, maar ze blijven inspireren tot nieuwe ontdekkingen en nieuwe verhalen. Dat blijkt uit het nieuwe boek van Michaëla Bijlsma. Michaëla – draagster van de penning van verdienste van de stad Haarlem −  kennen we als creatieve duizendpoot met talloze projecten die zij samen met Eric Coolen onder de naam Nieuwe Gracht Producties tot stand heeft gebracht en als zangeres in het Trio Bijlsma2Hooglugt dat al jaren kleur geeft aan het Historisch Café. Maar ze is ook een actief en betrokken bewoonster van het Hofje In den Groenen Tuin in de Warmoesstraat, opgericht in 1616. Zij vroeg zich af waar in de loop der eeuwen de hofdames werden begraven.

Uitgebreid speuren in archieven en registers en in kerken en op begraafplaatsen leverde een bijzonder boek op dat op 13 augustus werd gepresenteerd in de kapel van de Katholieke Begraafplaats Sint Barbara aan het Soendaplein, waar veel bewoonsters van de Groenen Tuin hun laatste rustplaats hebben gevonden. In de grafboeken van de Grote of St.-Bavokerk vond Michaëla de aantekening van de begrafenis van Trijntje Amen, de stichtster van het hofje In den Groenen Tuin en ook de plek in de kerk waar Trijntje op 13 november 1616 is bijgezet kan nu worden aangewezen. Op het grafveld op Barbara, waar ooit in totaal 58 hofdames van de Groenen Tuin werden begraven, staan nu slechts enkele bomen en wat struiken, maar er is geen grafsteen of zerk meer aanwezig. Michaëla ontdekte dat de graven echter nimmer zijn geruimd. De stoffelijke overschotten van de hofdames liggen er nog. Om hen te gedenken is op initiatief van de regenten van het hofje en van Michaëla hier een fraaie gedenksteen geplaatst die aansluitend aan de boekpresentatie plechtig werd onthuld, in aanwezigheid van de leden van het college van regenten van In den Groenen Tuin en de huidige hofbewoonsters. Ook het voltallige college van regenten van het Hofje Codde en Van Beresteyn, waarmee de Groenen Tuin eeuwenlang een nauwe band heeft onderhouden, gaf acte de presence.

Aansluitend werd in het hofje de jaarlijkse gezamenlijke maaltijd van regenten en bewoonsters gehouden, waar tot ieders verrassing locoburgemeester Floor Roduner van Haarlem verscheen die aan Jan Willemink, voorzitter van het college van regenten van In den Groenen Tuin een Koninklijke Onderscheiding (Ridder in de Orde van Oranje-Nasau) uitreikte, vanwege zijn verdiensten als hofjesbestuurder (dertig jaar regent van In den Groenen Tuin en lang  bestuurslid van de Stichting Haarlemse Hofjes en van het Landelijk Hofjesberaad).
 En het bleef nog lang onrustig in de anders zo vredige Groenen Tuin.

Michaëla Bijlsma, Hofdames in ruste. Een zoektocht langs Haarlemse begraafplaatsen. Full color, 40 pag. Nieuwe Gracht Producties. Prijs € 19,50. Te bestellen via de website www.nieuwegrachtproducties.com.
Een boeiend en mooi vormgegeven boek. Aanbevolen voor wie geniet van de Haarlemse hofjes – en wie doet dat niet?

Wim Cerutti