geeft alle Haarlemmers een groot cadeau
De afgelopen jaren is achter de schermen keihard gewerkt om de geschiedenis van 1000 jaar Haarlemmers in een prachtige, permanente tentoonstelling te verwerken. Een tentoonstelling die de naam Allemaal Haarlemmers heeft gekregen, maar die heel Zuid-Kennemerland bestrijkt. De geschiedenis van de afgelopen eeuwen wordt hier verteld door de ogen van gewone, bijzondere én nieuwe Haarlemmers. Door onbekende en bekende inwoners. Op de expositie staat het alledaagse leven centraal en de migranten vormen de rode draad. Want Haarlem is groot geworden door migranten, of ze nu vanwege hun geloofsovertuiging kwamen, om economische redenen of omdat hun thuisland in oorlog verkeerde. Zonder deze nieuwkomers zou de stad er heel anders uitgezien hebben. Minder mooi als Lieven de Key en Frans Hals hier nooit waren neergestreken, minder welvarend als de Duitse marskramers niet deze kant op waren gelopen en minder divers als de stad geen gastarbeiders en vluchtelingen had toegelaten.
Wat is er te zien
De hele eerste verdieping van het museum is verbouwd, er is een logische looproute aangelegd, plafonds en vloeren zijn vernieuwd, zodat de tentoonstellingsbouwers er een werkelijk prachtige, eigentijdse expositie konden neerzetten. Voor het ontwerp van Allemaal Haarlemmers heeft het museum samengewerkt met Bureau Caspar Conijn, ontwerper Kim de Regt en de bouwers Frits Ham en Karel Sybesma.
Omdat de ruimte wel zijn beperkingen kent, heeft het museum vele keuzes moeten maken. Laura van der Wijden, directeur van Museum Haarlem: 'Hier heb je bij elke tentoonstelling mee te maken. Wat vertellen we wel en wat niet? En welke objecten laten we hierbij zien? Bij Allemaal Haarlemmers was in bijna alle gevallen het verhaal leidend en een enkele keer het voorwerp. Dat dit kon, is zonder meer de luxe van een stadsmuseum dat het verhaal van Haarlem vertelt. Want onze geschiedenis kent een schat aan verhalen.'
Samen met onderzoekster en tekstschrijfster Anneke van Huisseling heeft het museum een aantal interessante onbekende Haarlemmers gevonden die aan de verhalen gekoppeld konden worden. Ook worden de rafelrandjes van de geschiedenis niet geschuwd. Zo wordt in de ruimte over de zeventiende eeuw de schakel tussen textielhandelaren en bierbrouwers met de slavenhandel zichtbaar.
Stadsschatten
Voor de objecten heeft het museum uit zijn eigen collectie kunnen putten, maar het is ook op bezoek gegaan bij de collega-musea in de stad en soms ook ver daarbuiten.
Laura van der Wijden: 'De collega's in de stad hebben ons heel ruimhartig met hun bruiklenen gesteund. Vooral het Frans Hals Museum, dat toch de schatbewaarder van het 'stadszilver' is, heeft rijkelijk uitgeleend. Ruim 75 objecten, zoals noodmunten, partisanen, tegeltableaus en drinkglazen gaan voor een periode van vijf jaar naar de overkant van het Groot Heiligland.'
Marrigje Rikken, hoofd Collecties van het Frans Hals Museum: 'Deze objecten bevonden zich tot nu toe veelal in het depot. We zijn dus zeer verheugd dat iedereen ze nu weer kan bewonderen.'
Bij de objecten heeft het museum 'bezoekerstips' opgenomen. Bij Museum Haarlem krijg je het grote verhaal, maar voor verdieping verwijzen zij graag naar hun collega's. Van Teylers Museum hebben zij een galvanometer in bruikleen. Als mensen meer willen weten over de wetenschap, dan verwijzen zij door naar Teylers Museum, bij de kunst naar het Frans Hals Museum en voor meer over archeologie moet je op de Grote Markt zijn.
Een van de topstukken in de tentoonstelling komt van buiten de stadsgrenzen. Het is een Haarlems getijdenboekje uit de middeleeuwen, dat in Delft is beland. Het is een op perkament met de hand geschreven brevier met prachtige, gekleurde miniaturen.
Een verjaardag verdient een cadeau
Omdat Haarlem 775 jaar geleden stadsrechten ontving van graaf Willem II viert het dit jaar een bijzondere verjaardag. En verdient niet iedereen die jarig is een mooi cadeau?
Museum Haarlem is geen gemeentelijk, maar een onafhankelijk museum dat ooit is opgericht door een aantal inwoners van de stad.
Laura van der Wijden: 'Zij vonden, net als wij, dat alle inwoners een plek in de stad moeten hebben waar zij kennis kunnen maken met hun eigen lokale geschiedenis. Ook voor scholieren is dit ontzettend belangrijk. Wat is mooier dan dat je een relatie kunt leggen tussen de geschiedenislessen op school en je eigen omgeving? En wat te denken van de bezoekers van buiten de stad. Als je hier komt, wil je toch weten hoe de stad zo geworden is?'
De tentoonstelling Allemaal Haarlemmers, die door de steun van een veelheid aan fondsen mogelijk is gemaakt én door de inzet van velen, waaronder de honderd vrijwilligers van het museum, is daarom een heel groot cadeau van Museum Haarlem aan alle inwoners van Zuid-Kennemerland. De stad is een prachtige plek rijker.
Museum Haarlem
Het museum bevindt zich in het winkelhart van historisch Haarlem, aan het Groot Heiligland 47, 2011 EP Haarlem. Openingstijden zijn dinsdag t/m zaterdag van 11.00-17.00 uur en zondag en maandag 12.00-17.00 uur. Zie ook www.museumhaarlem.nl
