Elk jaar stelt de Historische Vereniging Haerlem de Grote Haerlem Mug-prijzen ter beschikking.

Deze wordt uitgereikt aan eindexamenkandidaten die een profielwerkstuk hebben geschreven, waarvan de basis geschiedenis is. Leerlingen van zowel havo- als vwo-niveau van alle scholen voor voortgezet onderwijs in Haarlem en naaste omgeving worden hiervoor uitgenodigd. De docent geschiedenis en/of de profielcoördinator van de school bepaalt welke werkstukken genomineerd worden.

Een deskundige jury, bestaande uit de historici mevrouw Marlies Quaedvlieg (oud-docente geschiedenis van Lyceum Sancta Maria), mevrouw Marion Schut-Koelemij en Freek van Schie (oud-docent geschiedenis van het Mendelcollege), adviseert na grondige beoordeling van de ontvangen werkstukken het bestuur welke voor de prijzen in aanmerking komen.

De Vereniging Haerlem heeft educatie voor de Haarlemse jeugd hoog in het vaandel staan. Naast diverse educatieve programma's op gebied van het historisch erfgoed voor basisscholen, is deze prijs ingesteld om de belangstelling voor geschiedenis in het algemeen bij de oudere Haarlemse schooljeugd te stimuleren. De uitvoering van de activiteiten ligt in handen van de werkgroep Jonge Muggen. De beloning bestaat behalve uit een oorkonde, het meest recente Jaarboek en een jaar gratis lidmaatschap van de Vereniging, uit een geldbedrag per leerling. De prijsuitreiking, waarvoor naast familie, vrienden en docenten ook de pers wordt uitgenodigd, vindt plaats in het voorjaar. Aan het begin van het schooljaar ontvangt elke school een poster voor het geschiedenislokaal met informatie over de prijzen. De uiterste inleverdatum voor de werkstukken is gesteld op de laatste week van maart 2015.