Merdeka

De Indonesische onafhankelijkheidstrijd 1945-1950

In Nederland wordt het woord “onafhankelijkheidsstrijd” in combinatie met ”Indonesië” geassocieerd met Politionele acties en ongecontroleerd geweld.

Maar Henk Schulte Nordholt vertelt het verhaal van de Indonesiërs. Het is het verhaal over het door Soekarno en Mohammed Hatta uitroepen op 15 augustus 1945 van de onafhankelijkheid. Maar ook over de republikeinse leiders, die na de gruwelijke Japanse bezetting een staat moesten opbouwen. Het verhaal van de strijdlustige jongeren (Permira), eigenzinnige militaire leiders, revolutionaire communisten en radicale moslims. Dit machtsspel werd verstoord door de militaire acties van de koloniale overheersers, die gebruik dachten te kunnen maken van de chaotische situatie binnen de Indonesische gelederen. Het is dan ook een wonder dat na 4 jaar de republikeinse leiders de strijd wonnen en Nederland de Indonesische Federatie onafhankelijk verklaarde. Maar toen was de strijd nog niet voorbij. Een paar weken later vestigde Soekarno een centraal regime en de hele jaren vijftig was er spanning tussen de verschillende groeperingen.

Dit verhaal kan niet beter worden verteld dan door Indonesië deskundige Henk Schulte Nordholt. Hij werd in 1953 in de Bildt geboren en is de zoon van Herman Schulte Nordholt, die koloniaal ambtenaar was en later hoogleraar culturele antropologie aan de VU werd. Henk Schulte Nordholt (niet te verwarren met zijn neef de sinoloog) is hoogleraar aan de VU (Zuidoost Azië Studies) en de Erasmus Universiteit (Aziatische Geschiedenis) geweest. Hij schreef het boek MERDEKA samen met Harry Poezen. Het is de meest recente van een indrukwekkende reeks publicaties over Indonesië.