Kaarten
Hier vindt u een selectie van historische- en actuele kaarten, bijv. een kaart uit 1868, een stafkaart uit 1903, of een kaart uit 1947. Maar u kunt ook door de tijd reizen. Klik hier voor een topotijdreis en vul maar eens 'Haarlem' in.
Maar er is nog veel meer. De VU universiteitsbibliotheek heeft historische kaarten. En als u een zeer uitgebreid overzicht van kaarten wilt zien, kunt u terecht bij de Studiekring Historische Cartografie
In de buurt zijn er ook een aantal initiatieven:
-
De Fryske Akademy werkt al enige tijd samen met het Noord-Hollands Archief aan het digitaliseren van de kadastergegevens van Haarlem en omgeving uit 1832. Klik hier.
-
De gemeente Haarlem heeft een mooie topografische kaart uitgebracht. Kijk bijv. op Kernregistratie: Erfgoed (KER) - Topografische tijdreis tot 200 jaar terug zijn alle monumenten op kaart te raadplegen. Ook zijn de groene monumenten via de linker kolom (beschermde objecten, groen en landschap monumenten) in te zien.
-
De rijks-, gemeente- en provinciale monumenten van Haarlem zijn ook op deze kaart van de gemeente Haarlem te zien.
Interactieve kaart van Haarlem
De Historische Vereniging Haerlem toont op de kaart waar de gevelstenen van Haarlem te vinden zijn, of de hofjes.
Stadskaart Harlemum 1649
Getekend door Joannes Blaeu
Historische plattegrond van Haarlem in 1649. Titel: Harlemum..... Het betreft een stadskaart uit de atlas samengesteld door Joannes Blaeu. Blaeu werd in 1596 geboren als zoon van Willem Blaeu. Vader Willem vestigde zich in1600 in Amsterdam als kaartenmaker, drukker en uitgever van vermaarde atlassen. Vader en zoon Blaeu behoren tot de beroemdste cartografen van de wereld.
Het noorden ligt links op deze oude kaart.
Het origineel van deze kaart was nog niet ingekleurd. Dit kwam pas in versies uit de 17de en 18de eeuw.
Gemeente Atlas van Nederland
Getekend door J. Kuyper
De Gemeente-Atlas van Nederland verscheen circa 1868 en werd uitgegeven door Hugo Suringar te Leeuwarden. Voor iedere provincie een deel. Het uitgebreide werk bevat meer dan 1200 kaarten van alle toenmalige Nederlandse gemeenten. Deze gedetailleerde kaarten werden in zwart/wit gedrukt waarbij de gemeentegrenzen met de hand waren ingekleurd. De tekenaar van de kaarten, Jacob Kuyper (1821-1908) was een belangrijke pionier op het gebied van de thematische cartografie en medeoprichter van het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap (KNAG).
Kaart van Haarlem 1927
Openbare werken 1:10.000
Uit de collectie van kaarten en kaartboeken van de Provinciale Atlas Noord-Holland.
Deze kaart van Haarlem werd vervaardigd bij het bureau van Openbare Werken en toont het Haarlemse grondgebied na de annexatie van de gemeenten Schoten, Spaarndam en gedeelten van de gemeenten Bloemendaal, Heemstede, Haarlemmerliede en Spaarnwoude in 1927.
Deze kaart is terug te vinden in de beeldcollectie van de gemeente Haarlem in het Noord-Hollands Archief onder inventarisnummer 52200
Pronkkaart van Romeyn de Hooghe
Met deze 'pronkkaart' van Romeyn de Hooghe wilde het stadsbestuur in de 17e eeuw graag laten zien hoe goed het met de stad ging. Er was zojuist, in 1688, veel ruimte vrij gemaakt voor de verwachte nieuwe inwoners van de stad, links op de kaart te zien: een groot leeg en in kavels verdeeld gebied. Het komt overeen met het huidige gebied tussen de Nieuwe Gracht en het station. De groei van de stad viel echter tegen. Tot in de 19e eeuw blijft het gedeeltelijk onbebouwd en armoedig.
Op de kaart zijn aan de zijkanten allerlei tekeningen te zien die verwijzen naar de geschiedenis, nijverheid en industrie van de stad Haarlem. Links naast de kaart zes afbeeldingen van: de Grote- of Sint Bavokerk, de Waag, de Janskerk, de Nieuwe Kerk, het Prinsenhof en Kenau Simonsdochter Hasselaer. Rechts staan het Stadhuis, de Vleeshal, het Herenlogement of Poveniershuis, de Kloveniersdoelen, de Bakenesserkerk en de verovering van Damiate.|
Boven aan de kaart staat het wapen van Haarlem afgebeeld en de wapens en namen van de burgemeesters, penningmeester en secretaris van de stad. Daarnaast staan twee putti (mollige kinderfiguurtjes) die Justitia (rechtvaardigheid) en Prudentia (voorzichtigheid) voorstellen. Onder op de kaart staat een stadsgezicht vanuit het noordwesten afgebeeld met links de Zijlweg en rechts de Brouwersvaart en aan de zijkanten Mercurius (god van de handel) en Diana (godin van de jacht).
Stedenatlas De Wit
De Atlas de Wit is een stedenatlas met plattegronden en prenten van belangrijke monumenten uit Nederlandse steden. Zulke atlassen zijn in de zeventiende eeuw populair onder rijke burgers en edelen. Ze zijn niet bedoeld om mee te nemen tijdens een stadswandeling, want het zijn enorme gevaartes. Dit exemplaar weegt ruim zeven kg.
De officiële titel luidt Theatrum ichnographicum omnium urbium et præcipuorum oppidorum Belgicarum XVII Provinciarum peraccurate delineatarum oftewel Perfecte aftekeningen der steden van de XVII Nederlandsche Provincien in platte gronden.
De kaarten zijn zeer gedetailleerd, en daarom zijn ze heel geschikt voor ‘leunstoeltoerisme’ – reizen vanuit uw stoel. Op de kaart van Haarlem, bijvoorbeeld, is het oude centrum heel goed te zien. Wie daar woont, kan zonder moeite zijn eigen huis terugvinden en de route naar de Sint-Bavo uitstippelen.
Jubileumillustratie HVH van Eric Coolen
In 2019 is de Hoofdwacht aan de Grote Markt 100 jaar het hoofdkwartier van Historische Vereniging Haerlem.
Ter gelegenheid hiervan werd Eric gevraagd een grote jubileumillustratie te maken.
De illustratie die hij maakte is gebaseerd op de stadskaart van Romeijn de Hooghe uit 1688. (elders op deze pagina)
Van de illustratie zijn piëzografieën verkrijgbaar (via de knop hieronder) in drie formaten. Gesigneerd, genummerd en gepreegd.
NB. Bij de Hoofdwacht zijn A3-posters en A6-ansichtkaarten van de illustratie verkrijgbaar.
Nieuwe Kaart van Haarlems Schoone Omstreken
Nieuwe Kaart van Haarlems Schoone Omstreken. Het westen staat boven.
Door F.J. Nautz, Gezworen Landmeter te Haarlem; Gegraveerd door van Baarsel & Tuyn te Amsterdam. - Schaal [ca. 1:20.600]
